AI in de Horeca en in het onderwijs. Twee sectoren die ieder op hun eigen manier weer een directe afspiegeling zijn van de samenleving. Het zijn ook de twee sectoren waar volgens mij de meeste verdeeldheid heerst over het inzetten van kunstmatige intelligentie. Dat kan natuurlijk gewoon aan mij liggen, maar laat me het beeld even voor u schetsen.
Wie ben ik om daar iets over te zeggen? Dat is een geode vraag. Ik ben verre van een specialist op het gebied van AI en ik ben ook geen onderwijskundige. Ik heb wel tweeëntwintig jaren ervaring in de Horeca en sinds kort ook twee jaren ervaring in het MBO onderwijs als aanstormend docent. Aanstormend, omdat ik nog het Pedagogisch Didactisch Getuigschrift moet halen, aangezien een jongere versie van mezelf het verstandiger leek om te gaan werken in plaats van mijn studie aan de Hogere Hotelschool af te maken.
Laat ik mezelf een ervaringsdeskundige noemen die het een en ander opvalt. Het is en blijft een mening, dus staat het je niet aan, klik dan lekker verder.
AI in de Horeca
Er zijn al heel veel bedrijven in de Horeca die gebruik maken van AI, maar dat zijn voornamelijk grote bedrijven die het keten breed inzetten om bepaalde zaken te stroomlijnen en te automatiseren. Uitstekend! Ik mis het echter nog te vaak bij de echte ondernemer die hun ziel, lief en leed in hun hotel, restaurant of café steken. Als het al wordt gebruikt is het meer als een veredelde zoekmachine dan het efficiënte verlengstuk van jezelf dat het zo goed kan zijn. Dan is er ook nog de categorie ‘Ik doe het al dertig jaar zo, dus waarom zou ik nu veranderen?’. Nou Piet, dat zal ik je vertellen. Beter nog, laat me diezelfde vraag iets anders stellen: ‘Waarom niet?’.
AI is de mobiele telefonie van deze tijd
AI is hier en het gaat alleen maar verder. Als je denkt dat het zo’n vaart niet zal lopen, dan heb ik hier nog een treffend filmpje over de opkomst van de mobiele telefoon en de mening daarover van Jan Modaal.
Ik denk dat menig mens het nog steeds niet fijn vind om constant bereikbaar te zijn, maar toch hebben we onze mening drastisch moeten bijschaven. Dan is het wel fijn als je op z’n minst in het peloton fietst, in plaats van jouw longen uit het lijf moet trappen om een beetje bij te kunnen trekken.
Generatie z
AI is hier en hoe autonoom jij jezelf ook vind, worden sommige keuzes voor jou gemaakt. Natuurlijk heb je altijd de keuze om ergens niet in mee te gaan, maar waarom zou je dat doen als het zakelijk gezien zo’n voordeel op kan leveren?
“Daar heb ik geen tijd voor hoor.” is ook een dooddoener waarmee veelvuldig wordt geschermd. Wat zeg je tegen een medewerker die geen zin heeft? Juist, dus dan maak jij maar tijd. Het gaat om de toekomst van jouw zaak. Je hoeft het wiel ook niet zelf opnieuw uit te vinden. Waarom zet je daarvoor die jongere krachten niet in, waarvan je vind dat ze geen arbeidsethiek en loyaliteit meer kennen? Misschien is het net de motivatie en de prikkel die hem of haar aan jouw zaak zal binden. Misschien ontstaat er een greintje loyaliteit, waaruit iets fenomenaals kan groeien. Daarnaast is de initiële investering nihil. Met een abonnement van rond de €20,- per maand van ChatGPT van OpenAI, Claude van Anthropic of Gemini van Google en een beetje tijd en interesse kom je al een heel eind.
Dat zijn inderdaad allemaal Amerikaanse opties en dat is ons vriendje niet meer, maar zolang we op Europese grond niet met iets beters dan het Franse Mistral (Le Chat…kokhals) op de proppen komen, dan is er geen goed alternatief. ChatGPT heeft de breedste adoptie, Claude is de meest morele optie en Gemini loopt voorop en heeft de beste integratie met waar voor jouw zuurverdiende centen (je krijgt naast Gemini ook NotebookLM en 2TB clouodopslag).
Blijf je onder een grommend “In mijn tijd…” langs de zijlijn staan, hopende dat jouw zaak deze revolutie overstijgt, of ga je mee? Dat is de keuze die je hebt en die lijkt mij persoonlijk niet heel moeilijk om te maken.
AI in het onderwijs
Ah het onderwijs. Daar waar de generatie van de toekomst wordt opgeleid. Het blijft een eer om hier een deel van uit te maken, maar soms vraag ik me af of we de studenten opleiden voor de juiste toekomst. Dat ligt niet zo zeer aan de docent, maar meer aan de belachelijk lange communicatielijnen en een trend van besluiteloosheid richting het bestuur.
Ik noem het voorbeeld van Finland. Daar hebben ze AI volledig geïntegreerd in het onderwijs en hier voeren we bijna dagelijks nog de banale discussie of de student wel iets leert met het gebruik van AI. Daarnaast vind ik de AI geletterdheid onder onze studenten dramatisch en beangstigend. “Ja maar, ze laten hun opdrachten door AI maken.” of “Wat leren ze nog als ze hun scriptie binnen een uur door AI hebben laten schrijven?” Bar weinig inderdaad. Misschien moeten we het onderwijs eens aan gaan passen. Dat moest met de komst van het internet en de Corona pandemie ook en dat ging uiteindelijk prima. AI zal meer als een onderzoekstool moeten dienen. Ik gebruik het zelf ook zo en sinds er het fenomeen ‘Deep Research’ bestaat bij de meeste redeneermodellen, heb ik nog nooit zoveel geleerd in zo’n korte tijd.
Laten we de studenten opleiden voor de toekomst
Is het niet belangrijk dat de student van nu straks klaar staat met een diploma voor het werkveld van de toekomst? Of moeten ze dat dan pas uit gaan vogelen, omdat wij het maar lastig vonden om ons aan te passen. Je ziet in andere sectoren steeds meer bedrijven het heft in eigen handen nemen om medewerkers op te leiden. Op de manier zoals we nu bezig zijn, maken we school op zich in een rap tempo overbodig.
De meeste banen zullen veranderen en dus zal het onderwijs ook moeten veranderen. We worden allemaal steeds meer een architect binnen ons eigen specialisme. AI geeft ons toegang tot kennis en mogelijkheden, die tot nu toe ondenkbaar waren en dat biedt kansen!
Mijn eigen voorbeeld met AI
Ik zal je een paar voorbeelden geven in de vorm van drie apps. Het zijn PWA’s (Progressive Web Apps), die je op elk willekeurig apparaat kan installeren vanaf de website. Ik kan code lezen, maar ik ben verre van een programmeur. Ik had deze apps nooit kunnen bouwen als ik geen AI had. Dat heeft ook een naam, namelijk vibe-coding. Deze staat nog ter discussie en ik krijg er persoonlijk een beetje jeuk van. Het dekt wel aardig de lading. Iedereen kan nu met een beetje moeite coderen en dus ideeën uitvoeren dat daarvoor niet haalbaar was. Is de code dan zo goed als een professionele programmeur? Nog niet, maar geef het wat tijd. Functioneert het? Absoluut. Het voelt als magie om een idee het levenslicht te laten zien. Mijn innerlijke nerd is erg in z’n nopjes.
Dat wil niet zeggen dat elk idee zo goed is, maar ik kan nu dingen uitvoeren waarvoor ik enkel tijd, een abonnement op een LLM (in dit geval Claude, maar ik gebruik ook Gemini) en serverkosten moet ophoesten. Dit wordt alleen maar meer en beter. Stel je eens voor wat we over een jaar kunnen!
CAFT, Close All F***ing Tabs app voor focus en planning
Dit is een app die ik heb ontworpen voor studenten met ADHD. Dat wil niet zeggen dat het voor anderen geen nut heeft. Integendeel.
CAFT is een planner app, waarin taken onder een deadline in drie categorieën aangemaakt kunnen worden. Die categorieën zijn: Work, Study en Social. De deadline die erbij gegeven wordt is niet meer aan te passen. Dat is bewust om uitstelgedrag te beperken. Daarnaast heeft de app een ingebouwde Pomodoro timer (werksessies van 25 minuten, afgewisseld met korte pauzes) en een braindump functionaliteit, waarmee de gebruiker elk idee snel kan dumpen in de app middels een schets, tekst, afbeelding, audio of transcriptie. Zo heb je het snel vastgelegd en hoef je er even niet meer aan te denken.
Alle data in de app staan op een Europese server en is door de gebruiker zelf middels één druk op de knop te verwijderen. Let wel op, want het is dan ook echt weg-weg.
Lijkt me sterk, ouwe! app voor drankenkennis
Deze app heb ik in eerste instantie bedacht en gemaakt voor de studenten die bij mij het mbo keuzedeel Drankenkennis 2 volgen. Het is een app gebaseerd op het idee van flashcards, waar een beknopte informatie over de drank staat (herkomst, productie, toepassingen, etc.) en de keuze wordt geboden om er dieper op in te gaan door het downloaden van de volledige theorie in PDF en het afspelen van een gegenereerde audio podcast. Gebruikers kunnen hun favoriete cocktails aan de drankenkaarten toevoegen en zelf nieuwe flashcards aanmaken. Zo is het een organisch groeiende kennisbank, die zowel te gebruiken is door mijn studenten als iedereen in de Horeca van de BeNeLux die het nodig heeft.
wAIno app voor wijn nerds zoals ik
Deze is wat meer uit hobby gemaakt. Hoewel ik tegenwoordig niet meer in het werkveld actief ben als professional, ben ik wel het grootste deel van de tweeëntwintig jaren in de Horeca met wijn bezig geweest, van chef de rang en later sommelier tot en met mijn tijd als bedrijfsleider. De passie voor wijn lijkt verweven in mijn lichaam en geest en ik blijf het machtig interessant vinden. Een ding weet ik wel, de mooiste wijnkennis komt niet uit een boek, maar hoor je door in gesprek te gaan met collega sommeliers, wijnmakers en importeurs.
Daarom heb ik een app gebouwd waarbij de kennis in de app wordt toegevoegd door de community. Iedereen kan hier snippets toevoegen betreffende wat hij of zij denkt dat belangrijk is. Andere gebruikers kunnen dit weer lezen en upvoten. Zo moet dit ook organisch gaan groeien. Ik heb er een digitaal in te vullen proefformulier aan toegevoegd, die iedere gebruiker kan bewaren in zijn of haar persoonlijke archief. Die kan de gebruiker eventueel publiekelijk toegankelijk kan maken voor andere gebruikers. Als laatste heb ik er nog een Sociaal netwerk aan gekoppeld. Dat is enkel bedoeld is om met elkaar te ouwehoeren over wijn en niet voor de duimpjes omhoog.
Conclusie over AI in de horeca en in het onderwijs
Dat AI in de Horeca en in het onderwijs is, is een feit. Dat we het serieus moeten nemen is ook geen discussie waard. Hoe we dat moeten doen is een goede vraag, maar de eerste stap is je te verdiepen in de stof. Daar kan je overigens uitstekend AI voor gebruiken. wie weet leer je nog wat nieuws.
Mocht je willen sparren over dit onderwerp, dan kan dat in de reacties hieronder of je kan hier contact met me opnemen.
Met hartelijke groet!
Hanno